Mutlu Evliliğin Sırları

Mutlu evliliğin sırları pek çok bilim adamı açısından araştırma konusu olmuştur. Bu konuda en çok araştırma yapan ise Amerikalı ünlü bir çift terapisti olan John Gotman ve eşi Julie Gotman olmuştur. Gotman'lara göre mutlu evliliğin yedi prensibi vardır.

Mutlu Evliliğin Yedi Prensibi

• Birinci prensip aşk haritalarınızı genişletmektir. Aşk haritası, eşinizle ilgili bildiğiniz bilgilerdir. Mutlu çiftlerin birbirleriyle ilgili bildikleri bilgiler geniştir. Çiftlerin birbirlerinin hayatındaki önemli olayları bilmeleri, birbirlerinin en büyük korkularını, hayallerini, umutlarını bilmeleri zor dönemlerde çiftlerin bağını güçlü kılarak bir arada kalmalarını kolaylaştırmaktadır.
• İkincil prensip eşlerin birbirlerinden hoşlanmaları ve birbirlerine saygı duymalarıdır. Mutlu çiftler olumsuzluklara rağmen birbirlerinin iyi ve güzel yönlerini görmekte ve hatırlamaktadırlar. Eğer iyi şeyler hatırlanmıyorsa evlilik tehlikededir. Taktir ve beğeninin olduğu ilişkilerde anlaşmazlıklar olsa da dört atlının olması güçleşmektedir.
• Eşlerin birbirleriyle bağlantıda kalmalarına yardımcı olan şey gün içindeki kısa sohbet anlarıdır. Soruya karşılık verme, espriye gülme, yemek yerken bir iki cümle konuşma, zor bir gün geçirdiğini bildiğiniz eşinize kısa bir destekleyici mesaj atma vs. Bu küçük davranışlar adeta çiftlerin ""duygusal banka hesabı""na para yatırmalarına benzemektedir. Zor zamanlarda bu banka hesabından para çekilmekte ve ilişki iflas etmekten kurtarılmaktadır. Eğer banka hesabı boşsa, en küçük bir negatiflikte ilişki iflas etmeye mahkumdur. Duygusal banka hesabına yatırılan paralar bazen önemsiz görülebilir ve zaten olması gereken şeyler gibi görünebilir, fakat bu çabalar fark edilmelidir. Ne kadar çok dolu bir banka hesabınız varsa ilişki o kadar sağlam ve zorluklara dayanıklı olmaktadır.
• Eşinizin sizi etkilemesine izin vermek önemlidir. Bu eşinizin fikirlerine ve duygularına önem verdiğiniz ve alacağınız kararlarda söz sahibi olmasına izin verdiğiniz anlamına gelmektedir. Bu sayede güç paylaşımı olmakta ve uzlaşma yetisi artmaktadır.
• İlişkilerde çözülebilir problemlerle çözülemeyecek problemleri ayırt etmek de önemli bir beceridir. Çözülebilecek türden problemleri konuşurken bir kaç şeye dikkat edilmesi tavsiye edilmektedir:
  • Yumuşak başlangıçlar yapılması
  • Onarmayı ve onarılmaya izin vermenin öğrenilmesi
  • Kişinin kendisini ve birbirini sakinleştirebilmesi
  • Uzlaşma becerilerinin artırılması
  • Kişilerin birbirlerinin hatalarına karşı toleranslı olabilmesi
• Kilitlenmelerin üstesinden gelinmesi diğer önemli konulardan birisidir. Bazı sorunlar çiftlere hiç çözülemeyecekmiş gibi gelebilmektedir. Örneğin, eşlerden biri çocuk istiyordur, diğer eş ise istemiyordur, eşlerden biri çocuklarına ibadet etmeyi öğretmek istiyordur, diğer eş ise ateisttir, eşlerden biri evde oturmayı çok seviyordur, diğer eş ise her gece dışarı çıkmak istiyordur, vs. gibi. Umutsuz gibi görünen bu gibi çatışmalarda yapılması gereken bu sorunu çözmeye çalışmak değil, eş ile bu konuda konuşabilir hale gelmektir. Bu problemle ilgili konuşurken çiftlerin birbirlerini kırmadan konuşmayı ve bu problemle yaşamayı öğrenmesi mümkündür. Konu çocuğa hangi dini görüşlerin öğretileceği de olsa, peçetelerin nasıl katlayacağı gibi küçük bir mesele de olsa, eğer partnerler birbirlerinin hayallerine saygı göstermiyorsa ve onları dikkate almıyorsa kilitlenme yaşamak muhtemeldir. Çünkü kişinin hayalleri hayatına anlam ve amaç katmakta, kimliğinin bir parçası haline gelmektedir.
• Eğer ilişkiler bu altı prensibe uygunsa mutlu olunma ihtimali oldukça yüksektir. Bunların yanı sıra ortak anlam ve değerler yaratmak bu mutluluğu biraz daha artıran faktörlerden birisidir. Ortak anlam ve değer yaratma, her ailenin kendi kültürünü yaratmasıyla ilgili bir şeydir. Her ailenin çeşitli ritüelleri, gelenekleri vs. vardır. Mesela doğum günlerini kutlamak, bebeğin doğumundan sonra mevlüt okutmak, pazar akşamları dışarda yemek yemek vs. Kültür yaratmak için çiftlerin aynı fikirde olmasına gerek yoktur, birbirlerinin hayallerine saygı duymayı öğrenen çiftler bunu ortak kültür yaratmanın bir yolunu bulmaktadırlar. Bu kültür iki tarafın da hayallerini barındırmakta ve zamanla şartlara göre değişebilecek kadar da esnek olabilmektedir. Böylece hayaller farklı olsa da evlilikler yürüyebilmekte ve kilitlenme yaşama olasılığı oldukça azalmaktadır. Hayat hakkındaki temel konulardaki düşünceler ne kadar birbirine yakın olursa hayat o kadar daha zengin ve kolay olmaktadır. Bunun olması için her ne kadar kişi kendini zorlayamasa da, herkesin kendi duygu ve düşüncelerini dürüstçe ve rahatça paylaşabileceği bir ortam yaratarak bu anlamların birbirine kaynaştığı bir evliliğin yaratılma ihtimali artırılabilmektedir. Bu da arkadaşlığı güçlendirmekte ve çatışmalarla daha kolay başa çıkılmasına yardımcı olmaktadır.

Gotman çalışmalarına katılan çiftlerle ileriki zamanlarda tekrar bağlantı kurduğunda iyileşme göstermeye devam eden çiftlerin haftada beş ekstra saat ile bu farkı yarattıklarını görmüştür:

• Sabah ayrılırken eşin o gün ne yapacağını bilmek. (Günde 2x5=10 dk.)
• Çiftlerin akşam eve geldiklerinde birbirlerinin günlerinin nasıl geçtiklerini sorması. (Günde 20x5 =1 saat 40 dk.)
• Beğeni ve takdir cümlelerinin kullanılması. (5x7 =35 dk.)
• Yakınlık kurma, mesela uykuya dalmadan önce eşi öpme. (5x7 =35 dk.)
• Haftalık buluşma gerçekleştirme ve birlikte bir faaliyet yapma. (Haftada bir kez 2 saat.)

Bilge Çapoğlu
Uzman Klinik Psikolog/ Aile ve Çift Danışmanı/ Bireysel Danışman-Eğitmen