Boşananların Dikkat Etmesi Gereken 7 Kural

Boşanma, eşlerin birbirlerine yaptıkları duygusal, fiziksel ve ekonomik yatırımı çeşitli nedenlerle sonlandırmalarıdır. Genelde iki eşin de boşanmayı istediği durumlarda çok büyük anlaşmazlıklar ve büyük krizler çıkmamaktadır. İki eş de bu evliliğin bittiği konusunda mutabıksa, bu eşlerin dikkat etmesi gereken en önemli konu, boşanmanın bir kayıp olduğunun farkında olmalarıdır. Bu kayıp sürecini beynimizin hazmetmesi biraz zaman alabilir. Yıllar boyu iyi ve kötü bir sürü deneyimi birlikte paylaştığımız bir kişiden ayrılmak, bir süre boşlukta hissetmemize sebep olabilir. En ideali, eşlerin karşı tarafı ya da kendilerini suçlamadan, yaşadıkları yıllar ve tüm güzel deneyimler için birbirlerine teşekkür etmeleri ve yaşadıkları tüm kırıcı deneyimler için pişmanlıklarını ifade ederek birbirlerine veda edebilmeleridir. Bunu yapabilmek her ne kadar çok zor gibi görünse de o ilişkiyi geride bırakabilmek ve kendi içimizde özgürleşebilmek için tek yoldur. 

Ancak eşlerden birinin ayrılmayı istediği, diğerinin istemediği durumlarda çok büyük krizler yaşanabilmektedir. Şayet eşlerin çocukları varsa, bu anlaşmazlık durumundan çocuklar çok büyük zarar görmektedir. Boşanmayı istemeyen kişi için, eşinin artık ayrılmayı istemesi çok ağır bir durum olarak algılanabilir, ve büyük bir şok etkisi yaratabilir. Bu sürecin beynimiz tarafından sindirilmesi daha fazla zaman alır. Bu süreçte ayrılmayı isteyen eşin, eşine anlayışla ve hoşgörüyle yaklaşması, eşinin öfkesini anlayabilmesi ve bu konuda eşine biraz zaman vermesi gerekir.  Boşanmak isteyen eşin dikkat etmesi gereken konu; ayrılma kararını eşine hissettiği yoğun kızgınlık ve kırgınlık duygularıyla vermemesi gerektiğidir. Eşler kısır döngüye girdiklerinde sorunları çözemezler. Bu nedenle ayrılma noktasına gelmeden önce yardım almak çok daha yararlı olmaktadır.

Yıllar boyunca birikmiş olan öfke ve kırılma duygularıyla bir anda ayrılmaya karar verildiğinde sonradan pişman olma ihtimali de artar. Öncelikle önerilen, bu durumda çiftlerin önce aile terapisine gitmesi, bu ilişkide canlandırılabilecek bir yaşam şansı varsa onu görebilmeleri ve onarabilme yolunda çaba harcamalarıdır. Bütün bunlar denendikten sonra çiftler birbirlerine güç bulamıyorlarsa ve kırılmalar onarılamıyorsa, yapacak bir şey kalmamış demektir.  Bu süreç atlatıldıktan sonra eşlerden biri ayrılma konusunda kararlıysa ayrılmak istemeyen eşin bunu kabullenebilmesi gerekir. Çünkü evlilik iki kişinin isteğiyle yürüyen bir kurumdur. Artık o ilişkide kalmak istemeyen bir kişiyi o ilişkide tutabilmenin yolu yoktur.  Bu süreç ne kadar geç kabul edilirse ve ne kadar uzun sürerse eşlerin yeni bir hayata başlama süreleri, yeniden denge durumuna gelmeleri de o kadar uzar. Çok uzun süre belirsizlik durumunda stresli ve mutsuz bir şekilde kalmak hem eşleri hem çocukları yıpratır ve bu sürecin etkileri kişilerin yıllarına mal olabilir. 

Boşanma sürecine dikkat edilecekler

• Boşanma süreci zor ve yıpratıcı bir süreçtir. Yıllar boyunca yaşanan bir birlikteliği geride bırakabilmenin kolay bir yolu yoktur. Ayrılma sürecinin kabullenilmesi de bu sebeple biraz zaman alır. Zamanla hissedilen duyguların yoğunluğu azalır ve yaşama sevinci yeniden hissedilmeye başlanır. Boşanma bir kayıptır. Her kaybın bir üzüntü süreci olur. Boşanmanın beraberinde getirdiği üzüntü, acı, öfke, suçluluk, haksızlığa uğrama duyguları, depresif haller çok uzun sürerse ve uzun süre geçmiş olmasına rağmen halen eşinin geri döneceğine dair yoğun bir umut hali devem ediyorsa, kişilerin bireysel psikolojik danışmanlık desteği almaları bu süreci geride bırakıp yeni kuracakları hayata enerjilerini yöneltebilmeleri için çok önemlidir.
• Bu süreci mümkün olduğu kadar az hasarla atlatmak için, eşlerin karşılıklı bir iletişim kanalı oluşturabilmeleri oldukça önemlidir. Boşanma sürecinde eşlerin karşılıklı karar vermeleri ve üzerinde anlaşmaları gereken bir sürü konu vardır. Özellikle iletişimin asgari düzeyde devam etmesi gereken durumlarda tarafların bu iletişim kanalını korumaları gereklidir.
• Çocuklar varsa, eşler, bu konuda yapılması gereken tüm düzenlemeleri birlikte karar verip ayarlamalıdırlar. Çocuğun ne kadar süreli kiminle kalacağı, çocukla ilgili ortak karar verilmesi gereken durumlarda neler yapılacağı, çocuğa ayrılma sürecinde nasıl destek olacakları vb. birçok duygusal ve fiziksel düzenleme yapılması gereken konular, karşılıklı oturup konuşulmalıdır. Çocuk anne baba arasında taraf tutmaya zorlanmamalıdır. Anne baba arasında anneden babaya, babadan anneye bilgi götüren bir konuma getirilmemelidir. Çocuklar, anne babanın ayrılmasından, aile düzeninin değişmesinden olumsuz yönde etkilenirler. Özellikle boşanma sürecinde anne babaların çocukla ilgili konularda ebeveyn danışmanlığı almaları çocukların bu süreçten olabildiğince az etkilenmesine ve bu süreci atlatabilmelerine yardımcı olur. 
• Boşanma sürecinde arkadaş ve aile desteği önemlidir. Boşanmış kişilerin arkadaşlarından ve ailesinden alacakları destek bu zor süreçte çok yardımcı olabilir. Bu sebeple boşanmış kişilerin sahip oldukları sosyal destek sistemleri bu süreci sağlıklı bir şekilde atlatılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
• Kişinin bireysel gelişimine katkı sağlayacak; sportif, sanatsal ve kültürel faaliyetler, kişilerin yaşama sevincini yeniden kazanmasında yardımcı olur. Üretmek ve yeni bir şeyler ortaya koymak, hissedilen olumsuz duyguların yoğunluğunu azaltır. 
• Boşanma sürecinde ve sonrasında yeni bir sosyal çevre oluşturmak, yeni arkadaşlıklar kurmak, farklı insanları tanımak, kendinizi yeniden inşa etmenize, yeni bir başlangıca güç toplamanıza yardımcı olur.
• Boşanmadan sonra çok incinebiliriz. İlk anda gösterilen tepki kendini ya da karşı tarafı suçlamak olur. Zamanla bu tepkiler yumuşar ve suçlu aramaktan vazgeçip kabullenme aşamasına geçeriz.  İncinmiş benliği, düşen kendilik saygısını onarmak zaman alır. Bunun bir zaman meselesi olduğunun bilincinde olarak şu anda hissettiklerinizi bir süre sonra hissetmeyeceğinizi bilin. Boşanmadan sonra, zaman ilerledikçe suçluluk duygularının azalması beklenir. Kendinizi ya da eski eşinizi suçlamak size zarar verir.  İlişkilerde eşler bir arada kalmak için yıllar boyunca kendi bildikleri her yöntemi genelde denerler. Bir noktadan sonra bu ilişkinin olamadığını kabullenmek önemlidir. Olumsuz hisler, yıllar boyu aynı kalıyorsa, bu durum zihnin oraya takıldığını gösterir. Bu durumlarda yardım almanız çok önemlidir. 

Uzm. Psik. Dan. Fatma Tosuntas Karakus
Aile ve Çift Terapisti
Pakua Psikoloji ve Gelisim Akademisi

Fatma Tosuntaş
Uzman Psikolojik Danışman / Eğitmen